تفاوت لوله فولادی رده ۸۰ و رده ۴۰

اصطلاح “رده ۴۰” و “رده ۸۰” به ضخامت دیواره لوله مانیسمان اشاره دارد. “شماره رده” مقیاسیست که توسط موسسه استاندارد های ملی آمریکا وضع شد. بنا بر مقیاس موسسه، ضخامت دیواره لوله به رده‌های ۱۰، ۴۰، ۸۰ و ۱۶۰ تقسیم شده است. با این مقاله از سلسله مقالات لوله مانیسمان پترو ایلیا انرژی همراه ما باشید.

لوله مانیسمان رده ۸۰ در وزن “ضخیم” و لوله مانیسمان رده ۴۰ در وزن “استاندارد” وجود دارد. برای ساخت لوله مانیسمان رده ۸۰ و رده ۴۰ از مواد یکسانی استفاده می‌شود.

لوله مانیسمان رده ۸۰ از لوله رده ۴۰ ضخامت بیشتری دارد، پس در نتیجه استحکام و استقامتش هم بیشتر است. هرچند که هر دو لوله قابلیت استفاده ساختمانی دارند، اما استفاده از لوله رده ۴۰ مرسوم‌تر است. اما اگر لوله‌های قوی‌تری لازم باشد، مهندسان به سراغ لوله فولادی رده ۸۰ خواهند رفت. لوله رده ۸۰ عموماً در مواردی که لوله روی سطح (و نه زیر سطح) جاگذاری می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اگر نیازی به قدرت اضافی نباشد، لوله مانیسمان رده ۴۰ انتخاب مناسبی‌ست.

لوله مانیسمان رده ۸۰ و ۴۰ از لحاظ قیمت هم با یکدیگر متفاوت‌اند. تولید لوله مانیسمان رده ۸۰ مستلزم مصرف مواد اولیه بیشتریست که در نتیجه موجب افزایش قیمت نهایی قابل توجهی در این رده از لوله می‌شود.

در مقایسه با لوله مانیسمان رده ۸۰، لوله رده ۴۰ از وزن کمتری برخوردار بوده، و از همین رو نصب آن آسان‌تر است.

اگر نیاز به انتقال مواد با دما یا فشار بالا باشد، لوله فولادی رده ۸۰ به دلیل ضخامت بیشترش بهترین گزینه است.

رده لوله مانیسمان چیست؟

رده لوله مانیسمان شیوه اندازه‌گیری‌ایست که به استاندارد ASME B 36.10 اشاره دارد، که البته برای استاندارد های دیگری نیز به کار رفته و با “SCH” نشان داده می‌شود. “SCH” مخفف “رده” (Schedule) است که عموماً برای لوله‌های استاندارد آمریکایی استفاده شده و با یک پسوند عددی همراه است. برای مثال: Sch 80، که ۸۰ یک شماره لوله در جدول ASME B 36.10 می‌باشد.

“از آنجا که کاربرد اصلی لوله، انتقال مواد است، اندازه قطر داخلی نقش حیاتی‌ای را در انتخاب لوله ایفا می‎کند. به این مولفه مهم، “قطر اسمی” (NB) نیز می‌گویند. بنابراین اگر لوله قرار است مواد را با فشار بالایی انتقال دهد، باید از استحکام و ضخامت دیواره مناسبی برخوردار باشد. پس ضخامت لوله در قالب “رده” توصیف می‌شود که به معنای شماره رده لوله است. این استاندارد تعریفی ASME و معنی رده است.”

فرمول شماره رده

۱۰۰۰ x P/S  = رده لوله

P = فشار اجرایی با واحد MPa

S = فشار مجاز با واحد  MPa

شماره رده برای ابعاد لوله مانیسمان به چه معناست؟

معمولاً برای توصیف اندازه لوله مانیسمان مورد نظرمان از “رده” لوله استفاده می‌کنیم که مربوط به ضخامت دیواره لوله است و با اعداد بخصوصی نشان داده می‌شود. شماره رده لوله یک اندازه ضخامت دیواره نیست، بلکه مجموعه‌ای از اندازه‌هاست. شماره رده‌های مختلف یعنی اندازه‎های ضخامت دیواره مختلف برای لوله‌هایی با قطر یکسان. رایج‎ترین شماره‌‎ رده‌های لوله مانیسمان ۵، ۱۰، ۲۰، ۲۰S،۳۰ ، ۴۰، ۴۰S، ۶۰، ۸۰، ۸۰S، ۱۰۰، ۱۲۰، ۱۴۰ و ۱۶۰ هستند. هرچه شماره رده بیشتر باشد، ضخامت دیواره و مقاومت در برابر فشار نیز بیشتر است.

لوله مانیسمان رده ۸۰ و ۴۰

اگر به تازگی وارد صنعت لوله شده‎اید حتماٌ تا کنون از خودتان پرسیده‌اید که چرا همه‌جا سخن از لوله مانیسمان رده ۸۰ و ۴۰ است؟ مواد به کار رفته در این لوله‎ها چیست؟

همانطور که تا اینجای کار در مقاله توضیح داده شد، رده ۸۰ و ۴۰ بیانگر اندازه ضخامت دیواره لوله هستند. اما چرا این اندازه‌ها اینقدر پر تقاضا هستند؟

دلیلش اینجاست:

به دلیل ظرفیت فشار عمومی‌شان، لوله فولادی رده ۸۰ و رده ۴۰ در صنایع بسیار متنوعی قابل استفاده هستند، به همین دلیل خریداران همیشه در پی خرید عمده این لوله‌‎ها می‌باشند.

مواد ساخت لوله فولادی رده ۸۰ و ۴۰ هیچ محدودیتی ندارد. شما می‌توانید یک لوله مانیسمان رده ۴۰ با فولاد ضد زنگ، همچون ASTM A312 گرید ۳۱۶L سفارش دهید؛ یا یک لوله مانیسمان رده ۴۰ کربنی مانند API 5L، ASTM A53، ASTM A106B، A179، A252، A333 و…

لوله مانیسمان رده ۴۰ برای استفاده‌های سازه‌ای

استاندارد ASTM A53 نوع S

ASTM A53  نوع S یک استاندارد برای تعیین اندازه لوله فولادی، سیاه، روکش زینک، نورد گرم، مانیسمان و درزدار است. از لوله‌های استاندارد ASTM A53 در سازه‌های فولادی یا لوله‌کشی کم‌فشار استفاده می‌شود. لوله‌های A53 نوع S، که یک نوع لوله مانیسمان هستند، به صورت نورد گرم و نورد سرد قابل تولید بوده و در ۲ گِرِید موجود اند: A53 نوع S گرید A، A53 نوع S گرید B.

استاندارد های مشابه

استاندارد چین: GB/T 8162

استاندارد ژاپن:JIS G3441 ، JIS G3444

خلاصه

• لوله مانیسمان رده ۸۰ در وزن “ضخیم” و لوله مانیسمان رده ۴۰ در وزن “استاندارد” وجود دارد. برای ساخت لوله مانیسمان رده ۸۰ و رده ۴۰ از مواد یکسانی استفاده می‌شود.
• لوله مانیسمان رده ۸۰ از لوله رده ۴۰ استحکام و استقامت بیشتری دارد.
• هر دو لوله قابلیت استفاده ساختمانی دارند، اما استفاده از لوله رده ۴۰ مرسوم‌تر است.
• لوله رده ۸۰ عموماً در مواردی که لوله روی سطح جاگذاری می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما اگر نیازی به قدرت اضافی نباشد، لوله مانیسمان رده ۴۰ انتخاب مناسبی‌ست.
• در مقایسه با لوله مانیسمان رده ۸۰، لوله رده ۴۰ از وزن کمتری برخوردار است.
• تولید لوله مانیسمان رده ۸۰ مستلزم مصرف مواد اولیه بیشتریست که در نتیجه موجب افزایش قیمت نهایی قابل توجهی در این رده از لوله می‌شود.
• اگر نیاز به انتقال مواد با دما یا فشار بالا باشد، لوله فولادی رده ۸۰ به دلیل ضخامت بیشترش بهترین گزینه است.